ویتامین B12 یکی از ویتامین‌های ضروری و حیاتی برای بدن است که تاثیرات عمیقی بر سلامت جسم و ذهن دارد. این ویتامین نقش مهمی در تولید گلبول‌های قرمز، حفظ سلامت سیستم عصبی، و تامین انرژی بدن دارد. کمبود ویتامین B12 می‌تواند باعث خستگی، ضعف عضلات، مشکلات حافظه، و حتی افسردگی شود. به همین دلیل، دریافت کافی ویتامین B12 از طریق منابع غذایی یا مکمل‌های مناسب اهمیت بالایی برای حفظ سلامت عمومی و بهبود کیفیت زندگی دارد.
به خصوص، ویتامین B12 به بهبود عملکرد مغزی و حافظه کمک می‌کند و از طریق تنظیم سطح انرژی، به کاهش خستگی و افزایش تمرکز کمک می‌کند. این ویتامین به عنوان یک عامل کلیدی در متابولیسم بدن و حفظ سلامت سیستم عصبی شناخته می‌شود، و افرادی که سطح ویتامین B12 کافی دارند، اغلب انرژی و شادابی بیشتری احساس می‌کنند. از سوی دیگر، کمبود این ویتامین به خصوص در سنین بالا می‌تواند با مشکلات جدی روانی و جسمانی همراه باشد.
در این مقاله، در وب سایت پرو مکمل به بررسی ۷ تاثیر کلیدی ویتامین B12 بر سلامت جسم و ذهن می‌پردازیم و راه‌های دریافت این ویتامین از طریق رژیم غذایی و مکمل‌ها را نیز بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید تا اهمیت این ویتامین حیاتی را بیشتر درک کنید و راهکارهایی برای تامین نیاز بدن خود به ویتامین B12 بیابید همچنین از آخرین محصولات میتوانید در اینستاگرام ما بهره ببرید
کمبود ویتامین B12 می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر سلامت جسمانی و روانی داشته باشد. این ویتامین نقش مهمی در تولید گلبول‌های قرمز خون، حفظ سلامت مغز و عملکرد عصب‌ها دارد. کمبود ویتامین B12 ممکن است با نشانه‌های مختلفی همراه باشد که در ادامه به ۱۰ مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
ویتامین B12 به تولید گلبول‌های قرمز کمک می‌کند که وظیفه حمل اکسیژن به سلول‌ها را دارند. کمبود این ویتامین باعث کاهش تولید گلبول‌های قرمز و کاهش اکسیژن در بافت‌ها می‌شود که منجر به خستگی شدید و ضعف عمومی میگردد.
این نوع کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 است و باعث بزرگ شدن گلبول‌های قرمز و کاهش تعداد آن‌ها می‌شود. این وضعیت می‌تواند علائمی نظیر ضعف، خستگی، و تنگی نفس ایجاد کند.
کمبود ویتامین B12 می‌تواند به آسیب عصبی منجر شود که باعث احساس مورمور، سوزش و حتی بی‌حسی در دست‌ها و پاها می‌شود.
ویتامین B12 برای حفظ سلامت مغز و عملکرد ذهنی ضروری است. کمبود این ویتامین ممکن است باعث فراموشی، کاهش تمرکز و مشکلات شناختی شود.
کمبود ویتامین B12 می‌تواند با علائمی نظیر افسردگی، اضطراب و تحریک‌پذیری همراه باشد، زیرا این ویتامین به تنظیم مواد شیمیایی مغز کمک می‌کند.
کاهش سطح ویتامین B12 باعث می‌شود گلبول‌های قرمز شکننده شده و به راحتی تجزیه شوند. این فرآیند به ترشح بیلی‌روبین و در نتیجه زردی پوست منجر می‌شود.
کمبود ویتامین B12 ممکن است به ضعف و درد عضلات منجر شود، زیرا این ویتامین برای عملکرد صحیح اعصاب و عضلات ضروری است.
در موارد شدید، کمبود ویتامین B12 می‌تواند بر بینایی تاثیر بگذارد و به تاری دید و آسیب عصب بینایی منجر شود.
ویتامین B12 نقش مهمی در رشد سلولی دارد و کمبود آن ممکن است به ریزش مو و ضعیف شدن فولیکول‌های مو منجر شود.
کمبود ویتامین B12 می‌تواند باعث مشکلاتی نظیر نفخ، اسهال، یبوست و کاهش اشتها شود.
ویتامین B12 عمدتاً در منابع حیوانی یافت می‌شود، بنابراین گیاه‌خواران ممکن است با چالش‌هایی در تامین این ویتامین مواجه شوند. با این حال، راه‌هایی برای دریافت ویتامین B12 از منابع غیر حیوانی نیز وجود دارد. در ادامه به ۵ منبع غذایی غنی از ویتامین B12 برای گیاه‌خواران اشاره می‌کنیم:
بسیاری از غذاهای گیاهی مانند شیر سویا، غلات صبحانه و آب پرتقال با ویتامین B12 غنی‌شده‌اند و می‌توانند به عنوان یک منبع مفید برای گیاه‌خواران مورد استفاده قرار گیرند.
مخمرهای تغذیه‌ای اغلب با ویتامین B12 غنی‌شده‌اند و به‌عنوان یک ماده غذایی محبوب در بین گیاه‌خواران شناخته می‌شوند. این مخمرها طعمی مشابه پنیر دارند و می‌توانند به سالادها، سوپ‌ها و سس‌ها اضافه شوند.
جلبک‌های خاصی مانند کلرلا و اسپیرولینا دارای مقدار کمی ویتامین B12 هستند. هرچند که مقدار این ویتامین در جلبک‌ها بسیار کم است، اما می‌توانند به تامین بخشی از نیاز روزانه گیاه‌خواران کمک کنند.
برای گیاه‌خوارانی که دسترسی به منابع غنی از ویتامین B12 ندارند، مصرف مکمل‌های ویتامین B12 توصیه می‌شود. این مکمل‌ها به صورت قرص، کپسول یا قطره در دسترس هستند و می‌توانند نیاز روزانه بدن به ویتامین B12 را تامین کنند.
تمپه که از سویای تخمیر شده تهیه می‌شود، یک منبع خوب از ویتامین B12 برای گیاه‌خواران است. این محصول دارای پروتئین بالا و مقدار کمی ویتامین B12 است و به عنوان یک جایگزین گیاهی مفید استفاده می‌شود.
ویتامین B12 به عنوان یکی از ویتامین‌های ضروری گروه B، نقش مهمی در تولید انرژی و حفظ سطح انرژی بدن دارد. این ویتامین به متابولیسم کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها کمک می‌کند و به همین دلیل، افرادی که با کمبود ویتامین B12 مواجه‌اند اغلب احساس خستگی و کاهش انرژی می‌کنند. در ادامه به ۷ مزیت ویتامین B12 در افزایش سطح انرژی بدن اشاره می‌کنیم:
ویتامین B12 به تولید گلبول‌های قرمز کمک می‌کند. گلبول‌های قرمز وظیفه حمل اکسیژن به سلول‌ها را دارند و نقش اساسی در افزایش سطح انرژی بدن دارند. بدون ویتامین B12 کافی، تعداد گلبول‌های قرمز کاهش یافته و سطح اکسیژن رسانی به بدن کاهش می‌یابد، که نتیجه آن خستگی و کاهش انرژی است.
ویتامین B12 به فعال‌سازی آنزیم‌هایی که در متابولیسم کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها نقش دارند کمک می‌کند. این فرآیندها انرژی لازم برای بدن تولید می‌کنند و مصرف منظم ویتامین B12 به حفظ متابولیسم موثر و تامین انرژی کمک می‌کند.
ویتامین B12 با تقویت سیستم عصبی و تنظیم انرژی در سلول‌ها می‌تواند علائم خستگی مزمن را کاهش دهد. افرادی که دچار خستگی مداوم هستند، معمولاً با مصرف مکمل‌های ویتامین B12 به بهبود علائم خود دست می‌یابند.
ویتامین B12 به بهبود عملکرد مغزی و افزایش تمرکز کمک می‌کند. کمبود این ویتامین می‌تواند باعث کاهش هوشیاری و کاهش سطح تمرکز شود. بنابراین، مصرف منظم ویتامین B12 به بهبود هوشیاری ذهنی کمک می‌کند.
ویتامین B12 با تقویت عملکرد عضلات و تامین انرژی مورد نیاز سلول‌ها به افزایش استقامت بدنی کمک می‌کند. این ویتامین به‌ویژه برای ورزشکاران و افرادی که فعالیت‌های فیزیکی شدید دارند، بسیار مفید است.
ویتامین B12 با تاثیرگذاری بر سیستم عصبی و تنظیم انتقال‌دهنده‌های عصبی به کاهش خستگی روانی و علائم افسردگی کمک می‌کند. افرادی که با کمبود ویتامین B12 مواجه‌اند، ممکن است احساس خستگی روانی بیشتری داشته باشند.
ویتامین B12 برای سلامت اعصاب ضروری است و به انتقال پیام‌های عصبی کمک می‌کند. این ویتامین به حفظ سلامت عصب‌ها و جلوگیری از آسیب‌های عصبی کمک کرده و در نتیجه به بهبود سطح انرژی بدن کمک می‌کند.
ویتامین B12 برای حفظ سلامت مغز و تقویت عملکرد شناختی اهمیت بالایی دارد. این ویتامین در فرآیند تولید میلین (پوشش محافظ اعصاب) نقش دارد و به انتقال صحیح پیام‌های عصبی در مغز کمک می‌کند. در ادامه به نقش‌های مهم ویتامین B12 در بهبود حافظه و تقویت عملکرد مغز اشاره می‌کنیم:
میلین لایه‌ای از چربی است که اطراف عصب‌ها را می‌پوشاند و نقش مهمی در انتقال پیام‌های عصبی ایفا می‌کند. ویتامین B12 به تولید و حفظ سلامت میلین کمک می‌کند و از آسیب‌های عصبی که ممکن است به مشکلات حافظه منجر شوند، جلوگیری می‌کند.
ویتامین B12 در حفظ عملکرد سلول‌های مغزی و جلوگیری از تخریب آن‌ها نقش دارد. کمبود ویتامین B12 ممکن است باعث اختلال در حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت شود و مصرف کافی آن به بهبود حافظه کمک می‌کند.
ویتامین B12 به حفظ سلامت مغز در سنین بالا کمک می‌کند و از تحلیل رفتن عملکرد شناختی جلوگیری می‌کند. کمبود این ویتامین ممکن است خطر ابتلا به آلزایمر و دمانس را افزایش دهد.
ویتامین B12 با تقویت عملکرد شناختی به افزایش تمرکز و کاهش مشکلات مربوط به فراموشی کمک می‌کند. این ویتامین با تامین مواد مغذی مورد نیاز مغز، از تحلیل رفتن حافظه جلوگیری می‌کند.
ویتامین B12 به تولید مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و دوپامین که با خلق‌وخو و احساسات مرتبط هستند، کمک می‌کند. به همین دلیل، کمبود ویتامین B12 می‌تواند به افسردگی و اضطراب منجر شود.
ویتامین B12 به کاهش رادیکال‌های آزاد و استرس اکسیداتیو در مغز کمک می‌کند. این استرس می‌تواند باعث آسیب به سلول‌های مغزی و کاهش عملکرد شناختی شود و ویتامین B12 از مغز در برابر این آسیب‌ها محافظت می‌کند.
ویتامین B12 به تولید انرژی در سلول‌های مغزی کمک کرده و به بهبود عملکرد شناختی و جلوگیری از خستگی مغزی کمک می‌کند. این ویتامین به مغز انرژی لازم را می‌دهد تا در طول روز به بهترین نحو عمل کند.
ویتامین B12 یکی از ویتامین‌های ضروری برای تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت بدن است. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به ضعف سیستم ایمنی، کاهش انرژی و اختلالات عصبی شود. در اینجا به معرفی ۸ مکمل برتر ویتامین B12 پرداخته شده که برای رفع کمبود و تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید هستند:
این مکمل با دوز مناسب و جذب بالا، به عنوان یکی از بهترین محصولات ویتامین B شناخته می‌شود و به افزایش انرژی و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.
این محصول به صورت سافت ژل عرضه می‌شود و به دلیل قابلیت جذب بالای خود، نیاز بدن به ویتامین B را تامین می‌کند. مصرف آن برای افرادی که دچار خستگی مداوم هستند توصیه می‌شود.
این قرص جویدنی با طعم مناسب برای کسانی که قرص بلعیدنی را دوست ندارند ایده‌آل است. جویدنی بودن این محصول به جذب بهتر و سریع‌تر ویتامین B کمک می‌کند.
این مکمل ترکیبی از ویتامین B و فولیک اسید است که به بهبود عملکرد مغز و تقویت حافظه کمک می‌کند و سیستم ایمنی را تقویت می‌کند.
این مکمل با ترکیبات خاص خود، به طور مستقیم به افزایش سطح انرژی کمک می‌کند و اثرات خستگی را کاهش می‌دهد. مناسب برای افرادی که به انرژی بیشتری نیاز دارند.
این مکمل با ترکیبی از ویتامین B12 و آهن، برای بهبود سطح هموگلوبین و کاهش خطر کم‌خونی مفید است و از ضعف و خستگی جلوگیری می‌کند.
ویتامین B12 برای سلامت روان و کاهش اضطراب و استرس نقشی بسیار مهم دارد. این ویتامین با تقویت سیستم عصبی و بهبود عملکرد مواد شیمیایی مغز به کاهش اضطراب و بهبود خلق‌وخو کمک می‌کند. در ادامه به ۶ تاثیر ویتامین B12 بر سلامت روان اشاره شده است:
ویتامین B12 با تولید مواد شیمیایی مانند سروتونین که با احساسات مثبت مرتبط هستند، به کاهش اضطراب و افسردگی کمک می‌کند. کمبود این ویتامین می‌تواند باعث احساس اضطراب و افسردگی شود.
ویتامین B12 به تنظیم مواد شیمیایی مغز مانند دوپامین و سروتونین کمک می‌کند. این مواد شیمیایی به بهبود خلق‌وخو و ایجاد حس خوشبختی کمک می‌کنند و از تغییرات خلقی ناگهانی جلوگیری می‌کنند.
سطح بالای هوموسیستئین در بدن ممکن است باعث مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی شود. ویتامین B12 به کاهش سطح هوموسیستئین کمک کرده و در نتیجه سلامت روان را بهبود می‌بخشد.
ویتامین B12 برای حفظ سلامت نورون‌ها و انتقال صحیح پیام‌های عصبی ضروری است. کمبود این ویتامین می‌تواند باعث کاهش تمرکز و حافظه شود و در نتیجه احساس اضطراب و استرس را افزایش دهد.
ویتامین B12 به تنظیم چرخه خواب و بیداری کمک می‌کند. تنظیم سطح ویتامین B12 در بدن می‌تواند به بهبود کیفیت خواب و کاهش مشکلات مرتبط با خواب کمک کند که در کاهش استرس و اضطراب موثر است.
ویتامین B12 با بهبود سطح انرژی بدن به کاهش خستگی روانی کمک می‌کند. خستگی مداوم ممکن است باعث افزایش سطح استرس و اضطراب شود، اما ویتامین B12 می‌تواند این مشکل را کاهش دهد.
ویتامین B12 یکی از ویتامین‌های ضروری برای حفظ سلامتی است که به‌ویژه برای عملکرد صحیح سیستم عصبی و تولید گلبول‌های قرمز حیاتی است. با وجود اهمیت آن، برخی افراد ممکن است به‌دلیل شرایط خاص یا رژیم‌های غذایی محدود، با کمبود این ویتامین مواجه شوند. در اینجا راه‌های طبیعی برای افزایش جذب ویتامین B12 در بدن معرفی می‌شوند:
بهترین روش طبیعی برای افزایش جذب ویتامین B12، مصرف مواد غذایی غنی از این ویتامین است. منابع حیوانی مانند گوشت قرمز، ماهی، جگر گاو، و تخم‌مرغ به طور طبیعی حاوی مقادیر بالای ویتامین B12 هستند.
برخی مواد غذایی مانند شیر سویا، غلات صبحانه و آب‌پرتقال به‌طور مصنوعی با ویتامین B12 غنی‌شده‌اند و می‌توانند جایگزینی مناسب برای افراد گیاه‌خوار باشند.
برخی از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها مانند الکل، قهوه و شکر می‌توانند جذب ویتامین B12 را کاهش دهند. کاهش مصرف این موارد می‌تواند به افزایش جذب ویتامین B12 کمک کند.
پروبیوتیک‌ها به سلامت روده کمک کرده و باعث افزایش جذب مواد مغذی از جمله ویتامین B12 می‌شوند. استفاده از ماست پروبیوتیک و سایر منابع طبیعی پروبیوتیک می‌تواند جذب ویتامین B12 را بهبود بخشد.
روش‌های پخت صحیح مانند کباب کردن و آب‌پز کردن، باعث حفظ ویتامین‌های موجود در غذا می‌شود. از سوی دیگر، پخت زیاد و حرارت بالا می‌تواند مقدار ویتامین B12 را کاهش دهد.
برای کسانی که نمی‌توانند از منابع غذایی کافی ویتامین B12 دریافت کنند، استفاده از مکمل‌های طبیعی مانند قرص‌ها و قطره‌های ویتامین B12 توصیه می‌شود.
ویتامین B12 برای تمامی افراد اهمیت دارد، اما برخی گروه‌ها نیاز بیشتری به این ویتامین دارند و کمبود آن در این افراد می‌تواند عوارض جدی‌تری ایجاد کند. در ادامه به معرفی ۵ گروهی که بیشترین نیاز به ویتامین B12 دارند، می‌پردازیم:
با افزایش سن، جذب ویتامین B12 از دستگاه گوارش کاهش می‌یابد و افراد مسن بیشتر در معرض کمبود این ویتامین قرار می‌گیرند. مصرف مکمل‌های ویتامین B12 برای این گروه سنی توصیه می‌شود.
چون ویتامین B12 به‌طور عمده در منابع حیوانی یافت می‌شود، افرادی که از رژیم‌های گیاهی پیروی می‌کنند به مکمل‌ها و مواد غذایی غنی‌شده با ویتامین B12 نیاز دارند.
نیاز زنان به ویتامین B12 در دوران بارداری و شیردهی افزایش می‌یابد تا سلامت جنین و نوزاد حفظ شود. این ویتامین به رشد سیستم عصبی جنین و نوزاد کمک می‌کند.
افرادی که با مشکلاتی مانند کرون، کولیت اولسراتیو یا بیماری‌های مرتبط با جذب مواجه‌اند، ممکن است به دلیل عدم جذب کافی ویتامین B12 به مکمل‌های این ویتامین نیاز پیدا کنند.
جراحی‌های گوارشی، به‌ویژه جراحی‌های مربوط به برداشتن بخشی از معده، می‌تواند جذب ویتامین B12 را مختل کند. این افراد باید با مشورت پزشک مکمل ویتامین B12 مصرف کنند.
ویتامین B12 برای تولید گلبول‌های قرمز، حفظ سلامت سیستم عصبی و متابولیسم سلولی ضروری است. این ویتامین به تولید انرژی و حفظ عملکرد مغزی نیز کمک می‌کند.
علائمی مانند خستگی شدید، ضعف عضلانی، کم‌خونی، سوزش و مورمور در اندام‌ها و مشکلات حافظه می‌تواند نشانه کمبود ویتامین B12 باشد.
خیر، بسیاری از افراد از طریق رژیم غذایی خود ویتامین B12 کافی دریافت می‌کنند. اما برخی گروه‌ها مانند سالمندان، گیاه‌خواران و زنان باردار نیاز بیشتری به مکمل‌های B12 دارند.
بهترین روش برای اندازه‌گیری سطح ویتامین B12، آزمایش خون است. این آزمایش نشان می‌دهد که آیا سطح این ویتامین در بدن شما کافی است یا نیاز به مکمل دارید.
بله، ویتامین B12 نقش مهمی در متابولیسم بدن دارد و به تبدیل مواد غذایی به انرژی کمک می‌کند. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به خستگی و ضعف شود.
ویتامین B12 به متابولیسم و افزایش سطح انرژی کمک می‌کند، که می‌تواند به فعالیت بیشتر و کاهش وزن کمک کند. اما خود ویتامین B12 به تنهایی برای کاهش وزن موثر نیست.
مصرف ویتامین B12 در هنگام صبح و همراه با وعده غذایی می‌تواند بهترین نتیجه را داشته باشد، زیرا این ویتامین محلول در آب است و همراه غذا بهتر جذب می‌شود.
ویتامین B12 محلول در آب است و مقدار اضافی آن از طریق ادرار دفع می‌شود. بنابراین، مصرف بیش از حد معمولاً خطرناک نیست، اما مصرف دوزهای بسیار بالا باید با نظارت پزشک انجام شود.
بله، ویتامین B12 برای عملکرد سالم مغز و حافظه ضروری است. این ویتامین به سلامت عصب‌ها و حافظه کمک کرده و از کاهش عملکرد شناختی جلوگیری می‌کند.
ویتامین B12 عمدتاً در منابع حیوانی وجود دارد، اما برخی غذاهای غنی‌شده با ویتامین B12 و جلبک‌ها می‌توانند به تامین این ویتامین برای گیاه‌خواران کمک کنند.
بله، ویتامین B12 برای رشد و تکامل کودکان ضروری است. البته، میزان مصرف باید بر اساس سن و وزن کودک و تحت نظر پزشک تعیین شود.
مصرف ویتامین B12 همراه با غذاهای حاوی چربی و کاهش مصرف الکل و قهوه می‌تواند به جذب بهتر آن کمک کند. همچنین مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند به بهبود جذب کمک کند.
بله، ویتامین B12 به تولید مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین کمک می‌کند که می‌تواند خلق‌وخو را بهبود بخشد و به کاهش علائم افسردگی و اضطراب کمک کند.
برخی محصولات پوستی حاوی ویتامین B12 هستند، اما جذب آن از طریق پوست کمتر موثر است و بهترین روش مصرف، استفاده از مکمل‌های خوراکی یا تزریقی است.
ویتامین B12 معمولاً با ویتامین‌های دیگر تداخل ندارد، اما مصرف همزمان با ویتامین C ممکن است جذب آن را کاهش دهد. بهتر است بین مصرف ویتامین C و B12 حداقل دو ساعت فاصله بگذارید.
ویتامین B12 به دو شکل طبیعی و مکمل‌های مصنوعی موجود است و هر دو نوع آن می‌توانند نیاز بدن به این ویتامین را تامین کنند. در این بخش تفاوت بین ویتامین B12 طبیعی و مکمل‌های مصنوعی و نحوه استفاده بهینه از آن‌ها بررسی شده است:
ویتامین B12 به طور طبیعی در منابع حیوانی مانند گوشت قرمز، ماهی، تخم‌مرغ و محصولات لبنی یافت می‌شود. این نوع ویتامین B12 به دلیل همخوانی با سیستم بدن انسان، بهتر جذب می‌شود.
مکمل‌های ویتامین B12 به شکل‌های مختلف مانند قرص‌ها، کپسول‌ها و تزریقی وجود دارند. این مکمل‌ها بیشتر از نوع سیانوکوبالامین یا متیل‌کوبالامین هستند که هر دو قابل جذب برای بدن انسان هستند.
ویتامین B12 طبیعی از منابع حیوانی به‌طور موثرتری جذب می‌شود و تاثیرات پایدارتری در بدن دارد، در حالی که مکمل‌های مصنوعی به شکل سریع‌تری جذب شده و برای افرادی که نیاز به دوز بالاتری دارند توصیه می‌شود.
مکمل‌های مصنوعی برای افرادی که نمی‌توانند از منابع حیوانی ویتامین B12 دریافت کنند، مانند گیاه‌خواران، وگان‌ها یا افرادی با مشکلات جذب روده، مناسب هستند.
مصرف ویتامین B12 طبیعی همراه با وعده‌های غذایی توصیه می‌شود، در حالی که مکمل‌ها بهتر است طبق دستور پزشک مصرف شوند. مکمل‌های تزریقی نیز برای افرادی با کمبود شدید ویتامین B12 یا اختلالات جذب مناسب هستند.
برخی مکمل‌های ویتامین B12 از برندهای غیرمجاز ممکن است حاوی مواد اضافی یا آلاینده باشند. استفاده از مکمل‌های معتبر با مجوز‌های بهداشتی توصیه می‌شود.
لینک کوتاه : arc38-670
